Έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα είναι πάθηση του δέρματος με κύρια συμπτώματα την ερυθρότητα και τον έντονο πολλές φορές κνησμό.
Το έκζεμα εκδηλώνεται με διαφορετικές μορφές, ανάλογα με τον τρόπο και το σημείο του σώματος όπου εμφανίζεται. Έτσι μπορούμε να διακρίνουμε:
1. Την ατοπική δερματίτιδα
Η πιο συχνή μορφή εκζέματος που εμφανίζεται συχνότερα κατά την παιδική ηλικία, ενώ κατά την ενηλικίωση συνήθως γίνεται ηπιότερη ή και εξαφανίζεται.
2. Την δερματίτιδα εξ΄επαφής
Στη μορφή αυτή του εκζέματος το δέρμα εκδηλώνει σημεία φλεγμονής (ερυθρότητα, κνησμό, αίσθημα καψίματος) όταν έρχεται σε επαφή με ουσίες που προκαλούν αλλεργική αντίδραση. Τέτοιες ουσίες μπορεί να είναι το λάτεξ, τα κοσμήματα, τα απορρυπαντικά, τα σαπούνια και τα καλλυντικά, ακόμα και ο καπνός του τσιγάρου.
3. Το δυσιδρωσικό έκζεμα
Χαρακτηρίζεται από φυσαλιδώδεις βλάβες των άκρων χειρών και ποδιών. Εμφανίζεται με εξάρσεις και υφέσεις, ενώ στην πλειοψηφία των περιπτώσεων υπάρχει ατοπικό υπόστρωμα.
4. Το νομισματοειδές έκζεμα
Χαρακτηρίζεται από στρογγυλές, νομισματοειδείς, ερυθρές πλάκες κυρίως στα άνω άκρα και στο θώρακα, που συνοδεύονται από έντονο κνησμό. Συνήθως εμφανίζεται σε άτομα με ατοπική δερματίτιδα ή ξηροδερμία.
5. Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα
Χαρακτηρίζεται από λεπιδώδεις πλάκες κυρίως στο τριχωτό της κεφαλής, στο πρόσωπο (φρύδια, βλεφαρίδες), στο στέρνο και στο μέτωπο, στις περιοχές δηλαδή όπου η δραστηριότητα των σμηγματογόνων αδένων είναι μεγάλη. Οι πλάκες αυτές προκαλούν έντονο κνησμό, ο οποίος επιδεινώνεται με την εφίδρωση.