Είναι ουσιαστικά μια μορφή λίπους η οποία αποτελεί δομικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών. Το μεγαλύτερο μέρος της χοληστερόλης του αίματος παράγεται στο συκώτι (85%) και ένα πολύ μικρότερο μέρος της προέρχεται από τη διατροφή (15%). Η χοληστερίνη, ή αλλιώς χοληστερόλη, για να κυκλοφορήσει στο αίμα ενώνεται με πρωτεΐνες, δημιουργώντας ορισμένα μόρια που ονομάζονται λιποπρωτεΐνες.
Αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης αυξάνουν σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Συγκεκριμένα αυξάνουν τις πιθανότητες αθηροσκλήρωσης, δημιουργία αθηρωματικής πλάκας και θρόμβωσης των αγγείων, στεφανιαίας νόσου, στηθάγχης, καρδιακής προσβολής, περιφερικής αρτηριακής νόσου καθώς και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τα αίτια αύξησης της χοληστερίνης είναι ετερογενή, ωστόσο ως κύρια αιτία αύξησης των επίπεδων χοληστερίνης είναι ο τρόπος ζωής. Εάν και η διατροφή διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο, τα γονίδια που κληρονομούμε από τους γονείς φαίνεται να έχουν εξίσου μεγάλη σημασία. Αιτίες που οδηγούν σε αύξηση των τιμών είναι:
Ανθυγιεινός τρόπος ζωής
Κακή διατροφή. Αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων και trans λιπαρών
Έλλειψη φυσικης δραστηριότητας. Αυξημένη καθιστική ζωή.
Κάπνισμα
Οικογενής υπερχοληστερολαιμία. Μετάλλαξη γονιδίων που οδηγούν σε αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης ακόμη και από μικρή ηλικία.
Παθολογικές καταστάσεις. Ορισμένες παθήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών χοληστερίνης, όπως διαβΉτης, χρόνια νεφρική νόσος, HIV, υποθυρεοειδισμός, παχυσαρκία και σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Φαρμακευτική αγωγή
Η αντιμετώπιση της υπερχοληστερολαιμίας είναι πολυεπίπεδη, καθώς τα επίπεδα χοληστερίνης ορού επηρεάζονται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες.
Η χοληστερόλη των τροφών επηρεάζει πολύ λίγο (15%) τα επίπεδα χοληστερόλης ορού. Υπάρχει η λανθασμένη άποψη ότι τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε χοληστερίνη (αυγά, κρέας, θαλασσινά, οστρακοειδή και ψάρια) απαγορεύονται, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν ισχύει απλώς συστήνεται μερικός περιορισμός της κατανάλωσή τους.
Η διατροφή διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην μείωση της χοληστερίνης. Ως γενική οδηγία συστήνεται η υιοθέτηση του Μεσογειακού τρόπου διατροφής ή του πρότυπου διατροφής DASH, ενώ επιμέρους συστήνονται:
Πολλές μελέτες έδειξαν ότι το χρόνιο άγχος μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης ορού καθώς και να μειώσει τα επίπεδα της καλή χοληστερόλης HDL.
